De gebroeders Arnold en Edzard Koning, twee impressionistische kunstenaars hebben jarenlang op de Veluwe en in Voorthuizen gewoond en gewerkt. Gerard Overeem, beeldhouwer uit Voorthuizen, werd geïnspireerd door het werk van de Koningen en heeft de broers vastgelegd in dit bronzen beeld.
In 1960 vroeg Dina Hopster, de weduwe van Arnold Koning, de toen 16-jarige Gerard Overeem of hij de appelbomen op haar erf bij de Bakkersweg wilde snoeien. Gerard, die op de ambachtsschool zat, was bezig te ontdekken wat hij wilde doen in het leven en ging graag op haar verzoek in. Als dank kreeg hij van Dina een handvol tekeningen van haar overleden echtgenoot, Arnold Koning. Dit raakte Gerard onverwacht diep in zijn hart. Voor het eerst voelde hij zijn “oog voor schoonheid ontwaken.”
Kort daarna bezocht Gerard het atelier van Edzard Koning, de broer van Arnold, naast het huis van Arnold en Dina. Hier werd hij geraakt door een klein beeld van een meisje, gemaakt door beeldhouwer Lambertus Zijl.
Het is bijzonder dat het zien van een creatie van een kunstenaar het talent bij een andere kunstenaar kan doen ontwaken. Gerard Overeem werd uiteindelijk zelf beeldhouwer en vereeuwigde later in zijn leven de gebroeders Koning in een bronzen beeld. Het beeld toont Arnold, schetsend en observerend, met oog voor de omgeving. Bescheiden en hardwerkend als hij was. Edzard, de gentleman met oog voor precisie, kijkt naar het werk van zijn broer, met zijn hand op Arnolds rug. De broers inspireerden elkaar, maar waren tegelijkertijd zeer verschillend qua werk en karakter.
Arnold (1860-1945) en Edzard (1869-1954) Koning, broers en impressionistische kunstenaars, hebben een groot deel van hun werkzame leven op de Veluwe gewoond, waaronder in Voorthuizen.
Arnold woonde van 1910 tot 1945 aan de Zeumerseweg, nu de Bakkersweg (toen nog een zandweg op de heide aan de rand van het dorp). Hier had hij een huis met atelier. Edzard, die eerst in Nunspeet en daarna in Amersfoort woonde, liet een zomerhuis met atelier bouwen naast het huis van Arnold. Ondanks hun verschillende karakters trokken de broers vaak samen op uit om het landschap van de Veluwe vast te leggen. Arnold studeerde aan de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten en Edzard studeerde aan de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten. Ze leefden in een overgangsperiode van klassieke naar moderne schilderkunst. Het impressionisme, met kenmerken als heldere en lichte kleuren en het vastleggen van het moment, was in opkomst. Vrijwel alle jonge kunstenaars, waaronder Arnold en Edzard, trokken in die tijd naar Parijs, waar ze werden beïnvloed door schilders als Monet, Gauguin en Vincent van Gogh.
Arnold ontwikkelde zich als impressionist en had aan weinige maar stevige penseelstreken genoeg. Hij hield van de eenvoud van het leven en eerlijke ambachten. Het boerenleven en de vissers die net terug waren van de vangst, legde hij vast in zijn werk. Hij had een niet te stuiten werkdrift en ging dagelijks vroeg op pad, op zoek naar nieuwe landschappen en onbekende plekken om te schilderen. Zijn werk is te vinden in het Van Gogh Museum, het Kröller-Müller Museum, het Nairac Museum en het Drents Museum. Een collectie van zijn kunstwerken werd in 1980 geschonken aan de gemeente Barneveld.
Edzard ontwikkelde zich als illustrator en schilder meer in de richting van de Art Nouveau (jugendstil), gekenmerkt door precisie en gedetailleerde technieken zoals lithografie. Zijn belangrijkste inspiratiebron was de natuur. Via Arnold kwam hij in aanraking met het boek De Kleine Johannes van Frederik van Eeden, waarvoor hij in 1898 de illustraties en versieringen ontwierp. Dit werk bracht Edzard voor het eerst naam in de kunstenaarswereld. Hij ontwierp ook de plaatjes in de beroemde Verkade-albums. Als landschapschilder werd hij aangetrokken door de rijke natuur en het boerenleven op de Veluwe, de watergezichten en het vissersleven aan de IJssel en de Zuiderzee. Zijn werk is te vinden in onder andere het Kröller-Müller Museum, het Drents Museum, het Kunstmuseum Den Haag en het Noord-Veluws Museum.
De kleindochter van Edzard Koning, Elizabeth Yates, heeft een boek uitgebracht over de gebroeders Koning, getiteld: Konings Kunst: Van Parijs tot de Veluwe in 2008, gelijk met een duo-tentoonstelling in het Nairac Museum, Barneveld en in het Stadsmuseum Harderwijk. In december 2024 wordt een herdruk van dit boek uitgegeven samen met een nieuwe tentoonstelling in het Noord Veluws Kunstmuseum: Edzard Koning – Verdroomd Expressionisme.
Gerard Overeem (1944 – 2024) was beeldhouwer, verzamelaar en deskundige op het gebied van natuursteen. Daarnaast was hij een gewaardeerd adviseur bij grote restauratieprojecten. Zijn leven stond volledig in het teken van de kunst; niet alleen door zijn eigen werk, maar ook door anderen te inspireren. Hij gaf opdrachten voor boeken, unieke uitgaven met prenten en gedichten.
Zijn beeldhouwwerk, voornamelijk in brons en steen, creëerde hij naast zijn werkzaamheden bij de Rijksdienst voor Monumentenzorg. Door de jaren heen bouwde hij een indrukwekkend oeuvre op. Veel van zijn beelden zijn te bewonderen in de regio’s Barneveld, Amersfoort en Harderwijk, maar ook daarbuiten.
Op 28 januari 2025 is Gerard Overeem overleden. Zijn nalatenschap leeft voort in zijn kunst en de inspiratie die hij velen heeft gegeven.
Hoewel Arnold en Edzard Koning in Voorthuizen woonden en werkten, zijn hun namen en werken bij de gemiddelde Voorthuizenaar van nu niet algemeen bekend. Dit is te begrijpen, aangezien hun schilderijen en tekeningen niet dezelfde bekendheid hebben gekregen als bijvoorbeeld het werk van Vincent van Gogh. Desondanks waren de gebroeders Koning in hun tijd markante en beroemde figuren in en rond Voorthuizen! Arnold legde op verzoek van boeren in de omgeving hun boerderijtjes vast op schilderij. Goederen werden vaak geruild: een schilderij of tekening in ruil voor eten of een klus. De omgeving van Voorthuizen en de Veluwe komt dan ook veelvuldig voor op hun schilderijen.